Dekret z dnia 13 czerwca 1946 roku o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa
Dekret z dnia 13 czerwca 1946 roku o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa nazywany jest małym kodeksem karnym. Został on wydany na podstawie ustawy z dnia 3 stycznia 1945 roku o trybie wydawania dekretów z mocą ustawy.
Zgodnie z art 68 dekretu na czas trwania jego mocy obowiązującej zawieszona została moc prawna przepisów kodeksu karnego z 1932 roku (tzw. kodeksu Makarewicza) w zakresie unormowanym w dekrecie, które to przepisy obowiązywały przed wejściem w życie dekretu z dnia 16 listopada 1945 roku o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa. Jednocześnie z dniem wejścia w życie dekretu z dnia 13 czerwca 1946 roku o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa stracił moc obowiązującą dekret z dnia 16 listopada 1945 roku o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa.
Mały kodeks karny z 1946 roku składał się z 7 rozdziałów i 72 artykułów.
Rozdział I wyszczególniał przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu publicznemu. Do przestępstw tych należały między innymi: gwałtowny zamach na jednostkę polskich lub sprzymierzonych sił zbrojnych; akty sabotażu; wyrabianie, gromadzenie lub przechowywanie bez zezwolenia broni palnej, amunicji, materiałów lub przyrządów wybuchowych albo innych przedmiotów mogących sprowadzić niebezpieczeństwo powszechne, porozumienie z osobą działającą w interesie innego rządu lub obcej organizacji w celu działania na szkodę państwa polskiego, jak również przyjmowanie od takiej osoby w związku z działalnością na szkodę państwa polskiego dla siebie albo innej osoby korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy lub żądanie takiej korzyści; gromadzenie lub przekazywanie wiadomości, dokumentów lub innych przedmiotów, stanowiących tajemnicę państwową lub wojskową, na szkodę państwa polskiego; wprowadzanie w błąd władzy polskiej przez udzielenie jej fałszywych wiadomości lub dostarczenie podrobionych lub przerobionych dokumentów lub innych przedmiotów, mających znaczenie dla bezpieczeństwa państwa polskiego; publiczne rozpowszechnianie wiadomości, dokumentów lub innych danych, dotyczących obrony państwa lub jego sił zbrojnych, których rozpowszechnianie może zagrażać interesom obrony państwa albo co do których wydany został zakaz rozpowszechniania; publiczne namawianie do czynów, skierowanych przeciwko jedności sojuszniczej państwa polskiego z państwem sprzymierzonym; podrabianie lub przerabianie pieniądza (polskiego lub obcego), usuwanie oznaki jego umorzenia albo puszczanie takiego pieniądza w obieg.
Rozdział II wyszczególniał przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu. Znalazły się wśród nich między innymi: rozpowszechnianie fałszywych wiadomości, mogących wyrządzić istotną szkodę interesom państwa lub obniżyć powagę jego naczelnych organów; publiczne lżenie, wyszydzanie lub poniżanie ustroju państwa, pochwalanie faszyzmu, jakiejkolwiek jego odmiany lub zbrodni faszystowskich oraz publiczne nawoływanie do ich popełnienia lub wprowadzenia w Polsce instytucji o celach faszystowskich; publiczne nawoływanie do waśni narodowościowych, wyznaniowych lub rasowych albo ich pochwalanie.
W rozdziale III znalazły się przestępstwa przeciwko interesom gospodarczym państwa, takie jak: obniżanie poziomu wytwórczości ze szkodą dla interesu społecznego w zakładach państwowych lub samorządowych; działanie na szkodę interesu publicznego w zakresie planowego rozdziału towarów między ludność przez niedopełnienie zleconych mu czynności albo przez rozporządzenie towarami niezgodnie ze zleceniem lub obowiązującymi przepisami; wykraczanie przeciwko zakazowi wywozu mienia ruchomego z obszaru Ziem Odzyskanych, i inne.
Dekret zawierał również przepisy szczególne oraz przepisy o postępowaniu.
Za popełnione przestępstwa dekret przewidywał kary aresztu, więzienia, dożywotniego więzienia i karę śmierci. Jako karę dodatkową w przypadku skazania na karę śmierci lub dożywotniego więzienia, a także w razie skazania za określone przestępstwa, sąd obligatoryjnie orzekał przepadek całego majątku skazanego. W przypadku skazania na karę więzienia sąd mógł orzec przepadek całego majątku skazanego lub określonego przedmiotu majątkowego oraz utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych.
Dekret z dnia 13 czerwca 1946 roku o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa wszedł w życie 12 lipca 1946 roku. Uchylony został 1 stycznia 1970 roku. Obowiązywał 24 lata.
Joanna Orda
Podobny post:
