Rosyjski kodeks karny z 1903 roku składał się 37 części i 687 artykułów. Część pierwsza „O przestępstwach i karach w ogóle” składała się z ośmiu działów, które zawierały przepisy ogólne, o zakresie mocy obowiązującej kodeksu karnego, karach, warunkach poczytania i przestępności czynów, rodzajach winy, złagodzeniu i zamianie kar, okolicznościach obciążających, okolicznościach uchylających karalność czynu. Kolejne części kodeksu zawierały przepisy szczegółowe, dotyczące poszczególnych przestępstw.
Rosyjski kodeks karny z 1903 roku dzielił przestępstwa na zbrodnie, występki i wykroczenia. Zbrodniami określano przestępstwa, za które najwyższą przewidzianą karą była kara śmierci, ciężkie roboty lub zesłanie na osiedlenie. Występkami były przestępstwa, za które najwyższą przewidzianą karą było zamknięcie w domu poprawy, zamknięcie w twierdzy lub zamknięcie w więzieniu. Wykroczeniami były przestępstwa, za które najwyższą przewidzianą karą był areszt lub grzywna.
Karami przewidzianymi w kodeksie były: kara śmierci, ciężkie roboty, zesłanie na osiedlenie, zamknięcie w domu poprawy, zamknięcie w twierdzy, zamknięcie w więzieniu, areszt, grzywna.
Zamknięcie w twierdzy mogło trwać od dwóch tygodni do sześciu lat, zamknięcie w więzieniu od dwóch tygodni do roku, areszt od jednego dnia do sześciu miesięcy.
Skazani na zamknięcie w więzieniu byli zobowiązani wykonywać określone roboty. W przypadku popełnienia przestępstwa z powodu próżniactwa lub bezczynności sąd mógł umieścić skazanego bezpośrednio po odbyciu kary więzienia w domu pracy na okres od sześciu miesięcy do dwóch lat.
Skazani na areszt, trwający ponad siedem dni, zobowiązani byli wybrać sobie zajęcie spośród możliwych do wykonywania w pomieszczeniu aresztu, natomiast skazani na areszt do siedmiu dni na mocy decyzji sądu mogli odbyć tę karę we własnym mieszkaniu.
Skazanie na karę śmierci, ciężkie roboty i zesłanie na osiedlenie połączone było z pozbawieniem praw stanu. Polegało ono na: na utracie szlachectwa dziedzicznego lub osobistego i wszystkich związanych z nim przywilejów (w przypadku szlachty), utracie godności kapłańskiej i stanu duchownego oraz wszystkich związanych z nim przywilejów (w przypadku księży, osób stanu zakonnego i osób duchownych w ogóle), utracie praw i przywilejów stanowych (w przypadku obywateli honorowych, dziedzicznych i osobistych, dla kupców i dla osób innych stanów). Skazanie na zamknięcie w domu poprawy połączone było z pozbawieniem praw stanu dla szlachty, księży, osób stanu zakonnego i osób duchownych w ogóle, obywateli honorowych i kupców.
Skazanie na ciężkie roboty, zesłanie na osiedlenie, zamknięcie w domu poprawy lub zamknięcie w więzieniu połączone z pozbawieniem praw stanu, powodowało utratę szeregu praw (np. pełnienia służby państwowej, stanowej, ziemskiej, miejskiej lub społecznej). Prawa utracone ponownie nabywano po upływie określonych w ustawie terminów.
Rosyjski kodeks karny z 1903 roku dzielił przestępstwa na umyślne i nieostrożne. Przestępstwo uważano za umyślne zarówno wtedy gdy sprawca chciał jego popełnienia, jak i wtedy gdy świadomie godził się z nastąpieniem skutku, warunkującego przestępność czynu. Przestępstwo uważane było za nieostrożne, gdy sprawca nie przewidział, lecz mógł i powinien był je przewidzieć, jak również gdy przewidując nastąpienie skutku, warunkującego przestępność czynu, lekkomyślnie przypuszczał, że skutkowi temu zapobiegnie.
Rosyjski kodeks karny z 1903 roku obowiązywał na ziemiach polskich obok niemieckiego kodeksu karnego z 1871 roku i austriackiego kodeksu karnego z 1852 roku do dnia wejścia w życie polskiego kodeksu karnego z 1932 roku.
Joanna Orda
Podobne posty:
Austriacki kodeks karny z 27 maja 1852 r.
Niemiecki kodeks karny z 15 maja 1871
fot. dondelord
