Austriacki kodeks karny z 27 maja 1852 roku

Das österreichische Strafgesetz vom 27. Mai 1852

Austriacki kodeks karny z 1852 r. (Strafgesetz über Verbrechen, Vergehen und Uebertretungen) składał się z dwóch części, podzielonych na tzw. główne elementy. Część pierwsza "Erster Theil Von den Verbrechen" składała się z 27 elementów głównych i 232 paragrafów (par. 1 - par. 232), natomiast część druga "Zweiter Theil Von den Vergehen und Uebertretungen" z 14 elementów głównych i 299 paragrafów (par. 233 - par. 532). Kodeks zawierał przepisy ogólne i szczegółowe. Nie zawierał kazuistyki. Miał nowoczesną, jak na owe czasy, systematykę.

Kodeks karny z 1852 r. dzielił przestępstwa na zbrodnie, występki i wykroczenia.

Część pierwsza kodeksu dotyczyła zbrodni. Zawierała między innymi przepisy ogólne o zbrodni, jej karaniu, okolicznościach obciążających i łagodzących oraz ich stosowaniu przy wymierzaniu kary. W par. 57 wymienionych zostało 39 szczególnych rodzajów zbrodni, w tym: zdrada stanu, obraza majestatu i członków cesarskiego domu, zakłócenie spokoju publicznego, powstanie, morderstwo, rozbój, nadużycie władzy, pojedynek, malwersacja, kradzież, itd. Głównymi karami, przewidzianymi za zbrodnie, były kara śmierci (wykonywana przez powieszenie) oraz kara pozbawienia wolności (posiadająca dwa stopnie: więzienie i ciężkie więzienie). Kara pozbawienia wolności mogła być karą dożywotniego pozbawienia wolności lub czasowego pozbawienia wolności. W zasadzie czasowe pozbawienie wolności mogło trwać najkrócej 6 miesięcy, najdłużej 20 lat.

Część druga kodeksu dotyczyła występków i wykroczeń. Podobnie jak część pierwsza zawierała przepisy ogólne, np. o okolicznościach obciążających (par. 263) i łagodzących (par. 264). Występki i wykroczenia podzielone zostały, proporcjonalnie do ich znaczenia, na czyny przeciwko bezpieczeństwu publicznemu, bezpieczeństwu osób oraz moralności publicznej. Rodzaje kar, przewidziane za te czyny, wymieniał par. 240. Należał do nich między innymi areszt. Kodeks rozróżniał areszt pierwszego stopnia i drugiego stopnia oraz areszt domowy. Kara ta mogła trwać najkrócej 24 godziny, a najdłużej 6 miesięcy. Wśród innych wymienionych kar znalazły się kara chłosty (zniesiona w 1876 r.), czy wydalenie z miejsca, kraju lub cesarstwa.

Austriacki kodeks karny z 1852 r. obowiązywał na ziemiach galicyjskich. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. kodeks ten obowiązywał w zakresie prawa karnego materialnego, obok kodeksu karnego Rzeszy Niemieckiej z 1871 r. i rosyjskiego kodeksu karnego z 1903 r., tzw. kodeksu Tagancewa. W 1919 r. Sejm powołał Komisję Kodyfikacyjną. Jej zadaniem było przygotowanie między innymi projektu polskiego kodeksu karnego. Efektem prac Komisji był kodeks karny z 1932 r.

Nie można zaprzeczyć, że austriacka kodyfikacja w pewnym stopniu wpłynęła na polskie ustawodawstwo.

Joanna Orda

Źródło: Das österreichische Strafgesetz vom 27. Mai 1852 als Strafgerichts-Competenz-Tabelle, Wien 1855. Fot. jpeter2

Podobne posty:
Rosyjski kodeks karny z 1903 roku
Niemiecki kodeks karny z 15 maja 1871