Formy zjawiskowe popełnienia przestępstwa. Sprawstwo, podżeganie, pomocnictwo

Formy zjawiskowe popełnienia przestępstwa można podzielić na sprawcze i niesprawcze. 

Zgodnie z obowiązującym kodeksem karnym do sprawczych form popełnienia przestępstwa  zalicza się jednosprawstwo (wykonanie czynu zabronionego samemu), współsprawstwo (wykonanie czynu zabronionego wspólnie i w porozumieniu z inną osobą), sprawstwo kierownicze (kierowanie wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę) i sprawstwo polecające (polecenie innej osobie wykonania czynu zabronionego, wykorzystując jej uzależnienie od siebie). Do niesprawczych form zalicza się podżeganie (nakłanianie innej osoby do dokonania czynu zabronionego) i pomocnictwo (w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, ułatwianie jej tego swoim zachowaniem).

Kodeks karny z 1969 roku nie znał pojęcia sprawstwa polecającego, natomiast kodeks karny z 1932 roku w ogóle nie zawierał katalogu sprawczych form popełnienia przestępstwa.

Oprócz form zjawiskowych wyróżnia się również formy stadialne popełnienia przestępstwa, które są tak jakby krokami na drodze do jego popełnienia.

Joanna Orda

Reguły moralności

 

„Jeśli reguł moralności nie nosisz w sercu, nie znajdziesz ich w książkach” - to słowa Monteskiusza, twórcy zasady trójpodziału władzy, będącej jedną z podstaw demokratycznego państwa konstytucyjnego.

Relacje pomiędzy prawem i moralnością są złożone. Istnieją jednak reguły moralności, które uważa się za uniwersalne i które znalazły odbicie w nadrzędnych zasadach prawa. Opierając się na takich wartościach, jak prawda, dobro i sprawiedliwość, zasady te wyznaczają kierunek działań w procesie stanowienia i stosowania prawa.

Joanna Orda

W KRĘGU KULTURY

Czy rozmawiając o prawie danego państwa, wkraczamy na grunt jego kultury?

W tamto piękne, wiosenne popołudnie wdaliśmy się w pasjonującą dyskusję o prawie i jego aspektach kulturowych.

Chociaż na świecie występuje różnorodność kulturowa narodów, stosunkowo łatwo daje się zaobserwować kultury ponadnarodowe. Zaważyły one na rozwoju tych kultur narodowych, które leżą w ich kręgu. Taką ponadnarodową kulturą jest na przykład kultura europejska, w kręgu której leży Polska. Od kultury kreteńskiej i mykeńskiej, przez kulturę grecką, rzymską i inkorporację ideologii chrześcijaństwa po zdobycze doby oświecenia kultura europejska wytworzyła specyficzne normy i wartości, wzorce postępowania i zasady moralne, idee i przekonania. Wspólne dla kultury europejskiej osiągnięcia miały istotny wpływ na kształtowanie się polskiego prawa.

Odpowiedź na pytanie, zadane na wstępie, jest twierdząca. Związek prawa danego państwa i jego kultury jest nierozerwalny.

Joanna Orda

Kwitnąca jarzębina

Kwitnąca jarzębina, napotkana na leśnym szlaku, ujmuje subtelnym pięknem.

fot. Joanna Orda

Dobro powszechne, wolność, ojczyzna

„ … dla dobra powszechnego, dla ugruntowania wolności, dla ocalenia ojczyzny naszej i jej granic … ”

Ten cytat z Preambuły do Ustawy Rządowej z dnia 3-go Maja 1791 roku wskazuje cele, które przyświecały jej twórcom.

Wpisując się w trendy ówczesnej Europy, Ustawa Rządowa określała zasady ustrojowe państwa. Miała przejrzystą i nowoczesną systematykę. Składała się z Preambuły i 11 rozdziałów.

Uchwalona została na Zamku Królewskim w Warszawie jako pierwsza konstytucja w Europie i druga na świecie.

Więcej na temat Ustawy Rządowej z dnia 3-go Maja 1791 roku, zwanej powszechnie Konstytucją 3 Maja, napisałam tutaj.

Joanna Orda