Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, zwana Europejską Konwencją Praw Człowieka (European Convention on Human Rights), została podpisana 4 listopada 1950 roku w Rzymie. Była wielokrotnie nowelizowana Protokołami Dodatkowymi. Nadzór nad realizacją jej postanowień sprawuje Europejski Trybunał Praw Człowieka z siedzibą w Strasburgu. Polska ratyfikowała Konwencję w 1993 roku.
Konwencja zapewnia prawo do: życia, wolności i bezpieczeństwa osobistego, rzetelnego procesu sądowego, poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, zawarcia małżeństwa, skutecznego środka odwoławczego oraz wolność myśli, sumienia i wyznania, wyrażania opinii, zgromadzeń i stowarzyszania się. Zakazuje tortur, niewolnictwa i pracy przymusowej oraz karania bez podstawy prawnej. Protokół dodatkowy z 20 marca 1952 roku zapewnia prawo do ochrony własności, nauki oraz wolnych wyborów. Protokół nr 4 z 16 września 1963 roku zapewnia prawo do swobodnego poruszania się oraz zakazuje pozbawiania wolności za długi, wydalania obywateli i zbiorowego wydalania cudzoziemców. Protokół nr 6 z 28 kwietnia 1983 roku znosi karę śmierci. Dopuszcza możliwość ustanowienia przez państwo w ustawach kary śmierci za czyny popełnione podczas wojny lub w okresie bezpośredniego zagrożenia wojną. Zakazuje uchylenia postanowień protokołu i zastrzeżeń wobec nich. Protokół nr 7 z 22 listopada 1984 roku wprowadza gwarancje proceduralne dotyczące wydalania cudzoziemców, prawo do odwołania w sprawach karnych, odszkodowanie za bezprawne skazanie, zakaz ponownego sądzenia lub karania oraz równość małżonków. Protokół nr 12 z 4 listopada 2000 roku wprowadza zakaz dyskryminacji. Protokół nr 13 z 3 maja 2002 roku znosi karę śmierci we wszystkich okolicznościach. Zakazuje uchylenia postanowień protokołu i zastrzeżeń wobec nich.
Europejska Konwencja Praw Człowieka jest częścią europejskiego systemu ochrony praw człowieka.
Joanna Orda
Przeczytaj również: Źródło wszystkich praw
fot. CC0
