wtorek, 30 listopada 2021

PROCEDURA

Procedura

Procedura nagina się do potrzeb prawa materialnego. Z tego względu inaczej skonstruowana jest procedura karna, inaczej cywilna, a inaczej administracyjna. Procedura jako zbiór reguł postępowania, które zmierza do realizacji prawa materialnego, z oczywistych względów nie może być od tego prawa oderwana, lecz musi się z nim ściśle łączyć.

Podstawowe procedury w polskim prawie to procedura karna, cywilna i administracyjna. Procedura karna uregulowana jest w kodeksie postępowania karnego z 1997 roku, według przepisów którego toczy się postępowanie karne w sprawach należących do właściwości sądów. Procedura cywilna uregulowana jest w kodeksie postępowania cywilnego z 1964 roku, który normuje postępowanie sądowe w sprawach ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego, prawa pracy, jak również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz w innych sprawach, do których przepisy kodeksu stosuje się z mocy ustaw szczególnych (sprawy cywilne). Procedura administracyjna uregulowana jest w kodeksie postępowania administracyjnego z 1960 roku, który normuje: 1. postępowanie przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych albo załatwianych milcząco; 2. postępowanie przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do załatwiania spraw określonych w pkt 1; 3. postępowanie w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej oraz między organami i podmiotami, o których mowa w pkt 2; 4. postępowanie w sprawach wydawania zaświadczeń; 5. nakładanie lub wymierzanie administracyjnych kar pieniężnych lub udzielanie ulg w ich wykonaniu; 6. tryb europejskiej współpracy administracyjnej. Kodeks normuje ponadto postępowanie w sprawie skarg i wniosków przed organami państwowymi, organami jednostek samorządu terytorialnego oraz przed organami organizacji społecznych; normuje również sposób wykonywania obowiązku, o którym mowa w art. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).

Ponieważ podstawowym zadaniem postępowania jest realizacja prawa materialnego, każde z wymienionych postępowań ma inne cele, zasady i funkcje. 

Procedury ukształtowane są w przeróżny sposób. Jedne są proste, inne skomplikowane. Jedne ujmują normowane kwestie szeroko, inne wąsko. Jedne uwzględniają najnowsze rozwiązania technologiczne, inne bazują na stosowanych od dziesięcioleci rozwiązaniach. Jedne kładą nacisk na kwestie formalne, inne na merytoryczne. Wiele zależy od gałęzi prawa.

Joanna Orda

fot. CC0

czwartek, 28 października 2021

Opowiadanie bajek

Opowiadanie bajek
fot. Joanna Orda
 

Dawno, dawno temu za górami, za lasami … . Tak zazwyczaj zaczynają się bajki.

W toku różnych spraw słyszałam wiele bajek. Opowieści, stworzonych tylko po to, by uzasadnić sprzeczne z normami społecznymi zachowanie i uniknąć odpowiedzialności. Kłamstw, mających na celu poniżenie innej osoby w opinii społecznej. Wymysłów, kreujących oszustów na prawych ludzi. Przysłuchiwałam się tym bajkom czasem ze zdumieniem, czasem ze znudzeniem, czasem z rozbawieniem. 

Prawda jest taka, że po pewnym czasie bajki zaczynają się powtarzać. Zmieniają się szczegóły, ale schematy pozostają te same. Już po samym wstępie da się określić, jaka to jest bajka i jaki typ bajarza. Jak to bywa z bajkami, przy bliższym przyjrzeniu się opowieści da się zauważyć, że jest nierealna. Nie wytrzymuje zderzenia z faktami.

Nieważne, w jakie słowa zostanie ubrane kłamstwo, czy będzie opowiadane prozą, czy wierszem; nadal będzie kłamstwem. Nie mającym wartości. Nie mogącym stanowić podstawy rozstrzygnięcia w żadnej sprawie.

Joanna Orda

czwartek, 30 września 2021

NAPAD NA POCIĄG

Napad na pociąg

Pociąg wyładowany po brzegi pieniędzmi, luki w zabezpieczeniach i sprzyjające okoliczności – to marzenie każdego rabusia. Dla większości pozostaje ono w sferze wyobraźni. Jednak nie w przypadku grupy doświadczonych złodziei z Wielkiej Brytanii, których precyzyjnie przygotowany napad stał się jednym z największych w historii. Czytaj dalej

fot. CC0

sobota, 31 lipca 2021

WALKA O GODNOŚĆ

Walka o godność

Właśnie reprezentuję przed sądem okręgowym człowieka, który walczy o swoją godność. Człowieka, który nie godzi się na poniżające i krzywdzące traktowanie. Człowieka, który domaga się prostego słowa: „Przepraszam”.

Przeciwko sobie mam prawników z kilku kancelarii. Nasuwa się pytanie, dlaczego zaangażowano takie siły w sprawie, dla załatwienia której wystarczy złożyć krótkie przeprosiny.

Traktuję to jak wyzwanie. Nieważne, ilu w procesie będzie uczestniczyło prawników i z ilu kancelarii – pięciu, dziesięciu, czy stu. Nieważne, czy będą zajmować stanowiska dyrektorów, czy pełnić funkcje wspólników. Nieważne, kogo znają i z kim się solidaryzują. To bez znaczenia. Fakty pozostaną faktami. Godność człowieka jest niezbywalna i nienaruszalna. Chroni ją Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, która stanowi, że nikt nie może być poddany torturom, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu. Taką regulację zawiera również polska ustawa zasadnicza.

Joanna Orda

Warto przeczytać: Sprawiedliwość idzie za prawem

fot. CC0

środa, 30 czerwca 2021

Formy stadialne popełnienia przestępstwa. Zamiar, przygotowanie, usiłowanie, dokonanie.

Formy stadialne popełnienia przestępstwa. Zamiar, przygotowanie, usiłowanie, dokonanie.

Najpierw jest zamiar popełnienia czynu zabronionego. Potem jest przygotowanie, czyli wszystkie te czynności, które są podejmowane w celu jego popełnienia i mają stworzyć warunki do podjęcia czynu zmierzającego bezpośrednio do jego dokonania. Może to być wchodzenie w tym celu w porozumienie z inną osobą, uzyskiwanie lub przysposabianie środków, zbieranie informacji, sporządzanie planu działania, itp. Następne jest usiłowanie, czyli w zamiarze popełnienia czynu zabronionego bezpośrednie zmierzanie do jego dokonania, które jednak nie następuje. Ostatnim stadium jest dokonanie czynu zabronionego, czyli realizacja jego ustawowych znamion. Tak w bardzo dużym skrócie przedstawiają się poszczególne stadia popełnienia przestępstwa. Są to tak jakby kroki na drodze do jego popełnienia.

Joanna Orda

fot. CC0

sobota, 29 maja 2021

Odpowiedzialność

Odpowiedzialność

Każdy ponosi odpowiedzialność za swoje czyny. Nie ma ludzi nieomylnych i każdemu zdarza się popełnić błąd – mniej lub bardziej zawiniony. Miarą dorosłości jest wzięcie na siebie odpowiedzialności za własne zachowania. Naprawienie błędu. Zadośćuczynienie krzywdzie. Podjęcie działań, które pozwolą zniwelować negatywne skutki uchybień. Wymaga to trochę wysiłku, lecz przynosi zdecydowanie lepsze rezultaty niż mataczenie, miotanie się w kłamstwach, czy udawanie, że się nie wie, o co chodzi. Prędzej, czy później prawda wychodzi na jaw. 

Gdy ktoś tkwi już po szyję w bagnie kłamstw, które zamiast ratować, ciągną go na dno, ponosi proporcjonalnie większe konsekwencje. Niejako na własne życzenie. Pycha, która każe mu wierzyć, że czegokolwiek nie zrobi, nie poniesie odpowiedzialności, doprowadza do jego upadku.

Joanna Orda

fot. CC0

środa, 31 marca 2021

niedziela, 28 lutego 2021

Czy wielka metropolia, czy małe miasteczko

Czy wielka metropolia, czy małe miasteczko

Czy wielka metropolia, czy małe miasteczko – powszechnie obowiązujące prawo wiąże wszystkich wszędzie tak samo.

Czy jesteśmy w górach, czy nad morzem. Czy spacerujemy po lesie, czy idziemy ulicą. Czy płyniemy łódką, czy lecimy szybowcem. To bez znaczenia. Na całym terytorium państwa prawo ustanowione przez ustawodawcę obowiązuje z taką samą mocą. Nie jest ważne, w jakiej akurat jego części przebywamy. Polska nie jest rozbita dzielnicowo. Nie została podzielona na autonomiczne obszary, rządzące się swoimi własnymi prawami.

Niektórzy mówią: „Oni tam mają swoje prawo, a my tu mamy swoje”. Takie słowa, wyrażające opór przed przestrzeganiem prawa powszechnie obowiązującego, wypowiadane są przeważnie wtedy, gdy przynosi to osobistą korzyść mówiącemu i gdy ma związek z próbą przeforsowania czegoś, co z prawem nie jest zgodne. 

Prawo powszechnie obowiązujące jako zbiór norm postępowania, usankcjonowanych przez państwo jest jednakowe dla całego jego obszaru. „Tam”, czy „tu” - w stolicy, czy w osadzie – prawo się nie zmienia i wszystkich obowiązuje tak samo.

Joanna Orda

fot. CC0

niedziela, 31 stycznia 2021

Katalog kar i środków karnych

Katalog kar i środków karnych
Katalog kar, zawarty w obowiązującym kodeksie karnym z 1997 roku, wymienia pięć rodzajów kar, tj. grzywnę, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności, 25 lat pozbawienia wolności oraz dożywotnie pozbawienie wolności. Obok kar możliwe jest orzeczenie środków karnych, do których zalicza się pozbawienie praw publicznych; zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej; zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi; zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu; zakaz wstępu na imprezę masową; zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych; nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym; zakaz prowadzenia pojazdów; świadczenie pieniężne; podanie wyroku do publicznej wiadomości.

W kodeksie karnym z 1969 roku wyszczególnione zostały kary zasadnicze i kary dodatkowe. Wśród kar zasadniczych znalazły się  pozbawienie wolności, ograniczenie wolności, grzywna oraz  kara śmierci jako kara zasadnicza o charakterze wyjątkowym, przewidziana za najcięższe zbrodnie. Za przestępstwo zagrożone karą śmierci oraz w innych wypadkach przewidzianych w ustawie można było orzec karę zasadniczą dożywotniego pozbawienia wolności albo 25 lat pozbawienia wolności. Natomiast karami dodatkowymi były pozbawienie praw publicznych; pozbawienie praw rodzicielskich lub opiekuńczych; zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności;  zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych lub innych pojazdów; konfiskata mienia; przepadek rzeczy oraz podanie wyroku do publicznej wiadomości w szczególny sposób.

W kodeksie karnym z 1932 roku wymienione zostały cztery rodzaje kar zasadniczych i sześć rodzajów kar dodatkowych. Karami zasadniczymi były kara śmierci, więzienie, areszt oraz grzywna. Karami dodatkowymi były natomiast utrata praw publicznych; utrata obywatelskich praw honorowych; utrata praw wykonywania zawodu; utrata praw rodzicielskich lub opiekuńczych; przepadek przedmiotów majątkowych i narzędzi oraz ogłoszenie wyroku w pismach.

Joanna Orda

fot. CC0