Katalog kar i środków karnych

Katalog kar, zawarty w obowiązującym kodeksie karnym z 1997 roku, wymienia pięć rodzajów kar, tj. grzywnę, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności, 25 lat pozbawienia wolności oraz dożywotnie pozbawienie wolności. Obok kar możliwe jest orzeczenie środków karnych, do których zalicza się pozbawienie praw publicznych; zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej; zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi; zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu; zakaz wstępu na imprezę masową; zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych; nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym; zakaz prowadzenia pojazdów; świadczenie pieniężne; podanie wyroku do publicznej wiadomości.

W kodeksie karnym z 1969 roku wyszczególnione zostały kary zasadnicze i kary dodatkowe. Wśród kar zasadniczych znalazły się  pozbawienie wolności, ograniczenie wolności, grzywna oraz  kara śmierci jako kara zasadnicza o charakterze wyjątkowym, przewidziana za najcięższe zbrodnie. Za przestępstwo zagrożone karą śmierci oraz w innych wypadkach przewidzianych w ustawie można było orzec karę zasadniczą dożywotniego pozbawienia wolności albo 25 lat pozbawienia wolności. Natomiast karami dodatkowymi były pozbawienie praw publicznych; pozbawienie praw rodzicielskich lub opiekuńczych; zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności;  zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych lub innych pojazdów; konfiskata mienia; przepadek rzeczy oraz podanie wyroku do publicznej wiadomości w szczególny sposób.

W kodeksie karnym z 1932 roku wymienione zostały cztery rodzaje kar zasadniczych i sześć rodzajów kar dodatkowych. Karami zasadniczymi były kara śmierci, więzienie, areszt oraz grzywna. Karami dodatkowymi były natomiast utrata praw publicznych; utrata obywatelskich praw honorowych; utrata praw wykonywania zawodu; utrata praw rodzicielskich lub opiekuńczych; przepadek przedmiotów majątkowych i narzędzi oraz ogłoszenie wyroku w pismach.

Joanna Orda

fot. CC0