RADOSNYCH ŚWIĄT!

MORSKIE OPOWIEŚCI

„ … wszystkie morskie opowieści,

gdzie chłód, tropiki, przygody i szkwały,

krwawi korsarze i ukryte skarby,

błędny kurs, statek i wyspa się mieści … ”

To fragment wiersza, będącego swoistym wstępem do książki o piratach „Wyspa Skarbów” Roberta Louisa Stevensona z 1883 roku. Ta przygodowa powieść stała się źródłem wielu z funkcjonujących po dzisiejszy dzień mitów o piratach.

Piractwo to inaczej rozbój morski. Zgodnie z Konwencją o morzu pełnym piractwem jest wszelki nielegalny akt gwałtu, zatrzymania lub wszelki rabunek dokonany dla celów osobistych przez załogę lub pasażerów prywatnego statku lub samolotu i skierowany: a) na morzu pełnym przeciwko innemu statkowi lub samolotowi albo przeciwko osobom lub mieniu na pokładzie takiego statku lub samolotu, b) przeciwko statkowi, samolotowi, osobom lub mieniu w miejscu nie podlegającym jurysdykcji żadnego państwa; wszelkie akty dobrowolnego uczestnictwa w korzystaniu ze statku lub samolotu, o ile ten, który ich dokonuje, ma świadomość faktów, nadających temu statkowi lub samolotowi charakter piracki oraz wszelka akcja mająca na celu podżeganie do popełnienia wymienionych powyżej czynów albo świadomie podjęta w celu ich ułatwienia. Unormowanie to dotyczy statków prywatnych. Zrównane z aktami popełnionymi przez statek prywatny zostały akty piractwa dokonane przez okręt wojenny lub statek albo samolot państwowy, który opanowała zbuntowana załoga.

Konwencja o morzu pełnym została sporządzona w Genewie w 1958 roku. Weszła w życie w 1962 roku i jest aktem obowiązującym. Tak samo, jak Konwencja o morzu pełnym, piractwo ujmuje Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza, która została podpisana w 1982 roku w Montego Bay.

Przepisy karne różnych państw podchodzą do zagadnienia piractwa w różny sposób. W polskich przepisach karnych znalazł się artykuł, uznający za przestępstwo uzbrajanie lub przysposabianie statku morskiego do dokonania na morzu rabunku oraz przyjmowanie służby na takim statku. Sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat. Jest to przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu.

Piractwo morskie istniało od najdawniejszych czasów i zapewne pojawiło się równocześnie z komunikacją morską. Wzmianki o piratach można znaleźć już w starożytnych zapisach. Rozkwit piractwa przypada na XVI/XVII wiek i to ten okres jest najchętniej przedstawiany w książkach i filmach. Nazywany jest często „złotym wiekiem piractwa”. Choć najbardziej znane w kulturze masowej jest piractwo karaibskie, do rozbojów morskich dochodziło także w innych częściach świata.

Joanna Orda

cytat fragmentu wiersza z "Wyspy Skarbów" R.L.Stevensona, Wolne Lektury.