Bieda temu, kto ...

"Bieda temu, kto zadowolony jest z siebie: taki człowiek nigdy nie nabędzie rozumu"

Nikołaj W. Gogol

fot. vasile_pralea

Europejskie państwo konstytucyjne

Europejskie państwo konstytucyjne ma na celu rządy prawa, poszanowanie praw człowieka i zapewnienie wolności obywatelskich. Jest fundamentem demokracji. Opiera się na kluczowych wartościach, tworzących tożsamość europejską.

Jakiś czas temu w luźnej rozmowie kilku osób padło pytanie, czy państwo totalitarne może być państwem konstytucyjnym. Odpowiedź była twierdząca. Wyróżnienie państwa konstytucyjnego (obok państwa antycznego czy feudalnego) opiera się na kryterium formalnoprawnym, tj. na fakcie posiadania konstytucji. Wskazuje się, że w zakresie pojęcia państwa konstytucyjnego mieszczą się państwa o różnych ustrojach społeczno-politycznych i strukturach terytorialnych, zróżnicowanych formach rządu i reżimach politycznych. Państwem konstytucyjnym może być zarówno państwo kapitalistyczne, jak i socjalistyczne, monarchia i republika, państwo jednolite i złożone, demokratyczne i totalitarne. Elementem je łączącym jest posiadanie konstytucji(1). Dalsze, szczegółowe rozważania na temat zapisów konstytucyjnych mogłyby pozwolić na wyodrębnienie w ramach szerokiego pojęcia państwa konstytucyjnego państw demokratycznych i totalitarnych.

Państwa konstytucyjne powstawały drogą ewolucji lub rewolucji. Jako pierwsze do ich powstania doprowadziły rewolucje mieszczańskie, mające antyfeudalny i antyabsolutystyczny charakter. Wypracowane zostały – obowiązujące do dziś – zasady suwerenności narodu, konstytucyjnych gwarancji praw obywatelskich i trójpodziału władzy. Są to fundamenty demokratycznego państwa konstytucyjnego(2) i standard europejski.

Pierwszą konstytucją w Europie i drugą na świecie była Konstytucja 3 maja z 1791 roku, która wprowadziła w Polsce monarchię konstytucyjną.

Na mocy obowiązującej dziś Konstytucji Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.

Joanna Orda

Źródło: (1) K.Krasowski, M.Krzymkowski, K.Sikorska-Dzięgielewska, J.Walachowicz, Historia ustroju państwa, Poznań; (2) Tamże.
Fot. succo

Nakazy prawa

Żyć uczciwie, nikogo nie krzywdzić, każdemu oddać to, co mu się należy. Takie są nakazy prawa zgodne z łacińską paremią Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non leadere, suum cuique tribuere. Wyznaczają one moralno-etyczny kierunek, w którym podążać powinni wszyscy, którzy stosują prawo.

fot. geralt