Rodzaje kar

Obowiązujący kodeks karny wyszczególnia pięć rodzajów kar. Są to: grzywna, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności, 25 lat pozbawienia wolności oraz dożywotnie pozbawienie wolności.

Grzywna jest karą o charakterze ekonomicznym. Może być orzekana samoistnie albo obok kary pozbawienia wolności (jeżeli sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub gdy korzyść majątkową osiągnął). Wymierza się ją w stawkach dziennych, określając liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki. Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Zagrożenie karą grzywny występuje alternatywnie z zagrożeniem karą pozbawienia wolności lub karą ograniczenia wolności.

Kara ograniczenia wolności trwa najkrócej miesiąc, a najdłużej 12 miesięcy. W czasie odbywania kary ograniczenia wolności skazany nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu, jest obowiązany do wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne i ma obowiązek udzielania wyjaśnień, dotyczących przebiegu odbywania kary. Wymierzając karę ograniczenia wolności, sąd może zobowiązać skazanego do spełnienia określonych obowiązków.

Kara pozbawienia wolności trwa najkrócej miesiąc, zaś najdłużej 15 lat. Wymierzana jest w latach i miesiącach. Jej celem jest kształtowanie społecznie pożądanej postawy skazanego. Realizacji tego celu służy poddanie skazanego działalności resocjalizacyjnej.

Kara 25 lat pozbawienia wolności jest karą rodzajowo inną niż zwykła kara pozbawienia wolności. Ma przede wszystkim cel izolacyjny.

Karę dożywotniego pozbawienia wolności przewidziano za najcięższe zbrodnie, skierowane przeciwko ludzkości, pokojowi, państwu i życiu człowieka. Kara ta ma cel izolacyjno-eliminacyjny.

Obowiązujący kodeks karny nie zna kary śmierci, w odróżnieniu od kodeksów karnych z 1969 roku oraz 1932 roku.

Joanna Orda

fot. succo

Przemoc wobec zwierząt

Media nierzadko podają informacje o przypadkach przemocy wobec zwierząt. W ostatnich dniach głośno było o wyroku tureckiego sądu, który skazał 21-letniego studenta na karę 3 lat więzienia za torturowanie i zabicie kota.

Polska regulacja w zakresie ochrony praw zwierząt traktuje znęcanie się nad zwierzęciem jako przestępstwo o charakterze powszechnym, zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Sprawca, który działa ze szczególnym okrucieństwem, czyli podejmuje działania, charakteryzujące się drastycznością form i metod, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

W przypadku skazania za znęcanie się nad zwierzęciem sąd obligatoryjnie orzeka przepadek zwierzęcia, jeśli sprawca jest jego właścicielem. Tytułem środka karnego sąd może orzec - a w razie popełnienia czynu ze szczególnym okrucieństwem orzeka - zakaz posiadania zwierząt od roku do lat 10 (zakaz orzeka się w latach). Dodatkowo sąd może orzec wobec sprawcy zakaz wykonywania określonego zawodu, prowadzenia określonej działalności lub wykonywania czynności wymagających zezwolenia, które są związane z wykorzystywaniem zwierząt lub oddziaływaniem na nie, jak również przepadek narzędzi lub przedmiotów, służących do popełnienia przestępstwa oraz przedmiotów pochodzących z przestępstwa. Sąd może również orzec nawiązkę na cel związany z ochroną zwierząt, wskazany przez sąd, w wysokości od 500 zł do 100 000 zł.

Polski ustawodawca za znęcanie się nad zwierzętami uznaje zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień, szczególnie poprzez umyślne zranienie lub okaleczenie zwierzęcia, bicie twardymi i ostrymi przedmiotami, bicie po głowie, dolnej części brzucha, dolnych częściach kończyn, głodzenie, przetrzymywanie w niewłaściwych warunkach bytowania, porzucanie zwierzęcia (szczególnie psa lub kota) przez właściciela bądź inną osobę, pod której opieką zwierzę pozostaje, i in.

Przemoc wobec zwierząt przyjmuje różne formy. Sprawcy szczególnie brutalni działają w sposób wyrafinowany i powolny, rozmyślnie zwiększając rozmiar cierpień zwierzęcia i czas ich trwania.

Każde zwierzę ma zagwarantowane prawo do humanitarnego traktowania, które uwzględnia jego potrzeby oraz zapewnia mu opiekę i ochronę. Nie może być maltretowane. Ma prawo do szacunku. Jest żywą istotą, zdolną do odczuwania.

Sposób, w jaki człowiek traktuje zwierzęta, przekłada się na sposób, w jaki traktuje ludzi.

Joanna Orda

fot. Orsio